افراد زیادی هستند که همیشه یک سوال گوشه ذهنشان هست که هدف از زندگی چیست؟ برای چی به دنیا اومدیم؟ و در آخر به کجا میرویم؟ در این مقاله سعی می‌کنیم به این سوالات جواب بدهیم

هدف از زندگی چیست ؟

خیلی وقت‌ها بخصوص زمانهایی که با خودم خلوت می‌کردم یا به هردلیلی از چرخه رقابت با دیگران و زندگی روتین روزمره کنار می‌نشستم و با من درونم هم صحبت میشدم همیشه سوالاتم این بود که  خب که چی ؟ این همه دویدن برای چیه؟ از صبح تا شب هرروز، هر هفته ، هرماه و هرسال هممون در حال دویدنیم  که به چی برسیم ؟ قراره آخرش چی بشه؟

وقتی بیشتر فکر می‌کردم و عمیق‌تر و از بیرون به زندگی ما انسانها روی کرۀ زمین نگاه می‌کردم، احساس می‌کردم که کل زندگی آنها از زمان تولد تا وفات در چند چیز خلاصه می‌شود.خوردن،خوابیدن و همزمان رشد جسمانی، رفتن به مدرسه، رفتن به سرکار، ازدواج، بچه‌دارشدن، بزرگ‌کردن بچه‌ها، فرستادن بچه‌ها به مدرسه، ازدواج بچه‌ها، بچه‌دار شدن بچه‌ها و سپس نسل به نسل این روند تکرار می‌شود.  درواقع یک خط سیر افقی به همین صورت تکرار می‌شود.

به همین خاطر ما به یک تفکر عمیق تر و معنابخشی به این فرایند نیاز داریم و باید حرکتی عمودی و روبه بالا هم‌ داشته باشیم، یعنی اینکه ما کی هستیم؟ برای چه به این دنیا آمده‌ایم؟ هدف از زندگی چیست؟ و باید چه‌کاری انجام دهیم؟یا به قول حضرت مولانا:

از کجا آمده‌ام؟ آمدنم بهره چه بود؟ به کجا میروم آخر؟

رفتن به دنبال پاسخ سؤالاتی ازاین‌دست به ما کمک می‌کند تا عمیق تر تفکر و تامل کنیم و خود حقیقی‌مان را بهتر بشناسیم و رسالت و معنای زندگیمون را کشف و طراحی کنیم چرا که بدون این‌ها زندگی ما چیزی جز چرخیدن روزهای تکراری و گاها بیهوده نیست که گاهی در آن شاد می‌شویم و گاهی باید رنج و درد را تحمل کنیم.

در این راستا دکتر فرانکل در کتاب انسان در جستجوی معنا می‌گوید:

اگر زندگی رنج بردن است، پس برای زنده‌بودن باید معنایی در رنج بردن پیدا کرد.

در جستجوی معنا ….

بنابراین لازم است با خودشناسی و کشف و طراحی رسالتمون در زندگی به این زندگی که بیش از ۹۰ درصد آن تکرار و تکرار است معنا و رنگ و بوی جدیدی بدهیم که ارزش این تلاش و گاها جنگیدن های هرروزه را برایمان مشخص کند.

این روزها به خاطر شرایط و توفیق اجباری که به خاطر کرونا به وجود آمد و تونستم دوباره بیش از پیش با خودم خلوت کنم. این سوالات و در جستجوی معنا و رسالت زندگی خود بودنم و اینکه می‌خواستم به دیگران برای یافتن معنا و رسالتشون در زندگی کمک کنم، مهمترین مسئله من شد و دوباره به دست نوشته‌ها و منابعی که قبلا مطالعه کرده بودم مراجعه کردم تا اینکه برای این سوال و چالش درونی پاسخی قانع کننده یا حداقل برطرف کننده این تشنگی و عطش درونی پیدا کنم.

شاید برای شما هم پیش‌آمده باشد که تقریبا به هر منبعی که مراجعه می‌کنید انتهای صحبتش درباره هدف از زندگی چیزی هست که زیاد قانع‌کننده نیست و معمولا یک سوال پرقدرت همه ساختار ذهنی‌مان را به هم می‌ریزد و این سوال این هست که خب بعدش چی؟ یعنی همش همین؟  به‌عنوان‌مثال متفکری می‌گوید هدف از زندگی این هست که به دیگران خدمت کنیم. خب بسیار زیباست و مدتی با این هدف زندگی می‌کنم اما انگار ته دلمان قرص نیست. یعنی ما آفریده شدیم که به همدیگر خدمت کنیم و بعدش نابود شویم یا این‌که کل هدف خلقت ما در کمک به دیگران هست؟

 دیگران درباره هدف از زندگی چه می‌گویند؟

وقتی‌که افکار و نظرات متفکرین را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که نظرات آن‌ها درباره هدف از زندگی به دودسته بزرگ تقسیم می‌شود:

دسته اول کسانی هستند که به‌طورکلی هدف از زندگی  و عصاره خلقت ما را در یک سطح خوبی قرار می‌دهند مثل این‌که دنیا را جای بهتری برای زیستن کنیم، دل دیگران را به دست بیاوریم، به دیگران شادی ببخشیم

و دسته دوم  لذت بردن را هدف اصلی بشر می‌دانند… این بسیار عالی است و می‌تواند انگیزه‌ای برای زندگی کردن باشد.

البته نه برای مدت زیادی چرا که بعداز یک مدتی که در مسیر زندگی پیش می‌رویم و با مسائل و چالش‌های بزرگتر درونی و بیرونی برخورد می‌کنیم به این جوابها شک می‌کنیم و می‌بینیم که نمی‌توانند آنطورکه باید ما را قانع کنند و این باعث تشدید این تشنگی و عمیق تر شدن این نیاز در وجود ما می‌شود

که این حالت برای عارفان و عالمان برجسته معمولا پیش آمده و این موضوع را در آثار و اشعار خود آورده اند. به طور مثال یکی از اشعار مولانا که در این باب است را در ادامه باهم مطالعه  و بررسی می‌کنیم

بررسی و تحلیل حال و شرایط روحی مولانا در شعر از کجا آمده‌ام؟ آمدنم بهر چه بود؟ به کجا میروم آخر؟

روزها فکر من این است و همه شب سخنم  /  که چرا غافل از احوال دل خویشتنم

از کجا آمده ام آمدنم بهر چه بود  /  به کجا میروم آخر ننمایی وطنم

مانده ام سخت عجب کز چه سبب ساخت مرا  /  یا چه بوده است مراد وی از این ساختنم

آنچه از عالم عِلوی است من آن می‌گویم  /  رخت خود باز بر آنم که همانجا فکنم

مرغ باغ ملکوتم نِیم از عالم خاک  /  چند روزی قفسی ساخته اند از بدنم

کیست آن گوش که او می شنود آوازم  /  یا کدام است سخن می کند اندر دهنم

کیست در دیده که از دیده برون می نگرد  /  یا چه جان است نگویی که منش پیرهنم

تا به تحقیق مرا منزل و ره ننمایی  /  یک دم آرام نگیرم نفسی دم نزنم

می وصلم بچشان تا در زندان ابد  /  به یکی عربده مستانه به هم درشکنم

من به خود نامدم اینجا که به خود باز روم  /  آنکه آورد مرا باز برد تا وطنم

تو مپندار که من شعر به خود می گویم  /  تا که هشیارم و بیدار یکی دم نزنم

جلال الدین مولانا

وقتی احوال این بزرگان را در آثار و اشعارشون مطالعه و بررسی می‌کنیم می‌بینیم که آنها هم در قدم اول این تشنگی و حس نیاز را تجربه کرده‌اند و در جستجوی معنا و مفهوم بالاتری برای زندگی خود بوده اند (سه بیت اول) سپس با جستجو و گشتن در عالم درون و بیرون و مدد خواستن از خالق و تدبیرکننده جهان هستی، به سوی راهنمایی ها و نشانه های هدایت کننده راهنمایی شده‌اند که بهترین آنها کلام و هدایت همان خالق و مدبر جهان هستی،  یعنی قرآن کریم در مرحله اول و سپس کلام وهدایت پیامبر و امامان معصوم که ولی امر خداوند مهربان هستند، است که مانند چراغ هدایت به هرکس که از آن هدایت و نور خواهد نور و هدایت می‌دهند (بیت چهار)

خودشناسی و یافتن رسالت زندگی در محضر قرآن

سپس به وجود الهی خود پی برده و آگاه می‌شوند که فقط به جسم و ذهن خود محدود نیستند. بلکه در اصل ما انسانها قطره‌ای از وجود خداوند مهربانیم همانطورکه در قرآن  کریم، خالق مهربان به ما میفرماید:

(( ای انسان  تو را به بهترین شکل آراستم و از روح خودم در تو دمیدم و سپس تو را هدایت می‌کنم و خوب و بدت را به تو الهام می‌کنم پس شاکر و قدردان باش چرا که این به سود تواست البته اگر شاکر یا ناسپاس باشی هیچ فرقی برای خداوند نمی‌کند زیرا خداوند از تو بی‌نیاز است و تو هستی که به خداوند نیازمند هستی و پس از مرگ در روز قیامت  براساس ایمان و عملکردت داوری می‌شوی و پاداش یا جزای خود را بدون هیچ اشتیاهی (حتی به اندازه یک دانه خردل) میبینی))

و از این می‌شود آموخت که در اصل ما روح (قطره‌ای از وجود خداوند مهربان) هستیم که در کالبد جسممان قرار گرفته ایم تا زندگی را تجربه کنیم و وجود الهی درونمون را در این جهان هستی تجربه کنیم و به آینه‌ای از صفات خدای مهربان  تبدیل شویم و هرکدام ما با تلاش و زندگی کردن براساس من برتر یا همان روح الهی وجودمان میتوانیم با توجه به خلقت و پتانسیلی که با آن خلق شده‌ایم و تجربیاتی که در این دنیای خاکی به دست میاوریم آینه یکی یا چندتا از صفات و وجهات خداوند مهربان باشیم و در تعامل با دیگر انسانها و جهان هستی وجود الهی درونمون را تجربه کنیم و به سوی کمال مطلق که همان خداوند مهربان و حکیم هست رهنمود شویم تا در کنار خالق خود (سرچشمه همه زیبایی ها و خوبیها ) و بندگان شایسته‌اش حیات طیبه و سرشار از سرمستی عشق به خوبیها را در بهشت رضوانش تجربه کنیم

با توجه به آگاهی و الهامی که تاالان بهم رسیده به نظرمن:

برای یافتن معنا و رسالت زندگی خود باید با توجه به قرآن کریم و مدد خواستن از آن و هدایتهایی الهی نهفته در سخنان و آثار ائمه اطهار و بزرگان و مقربان درگاه الهی  و شهود و الهام خداوند برقلب خود

ببینیم که از کجا آمده‌ایم ؟ و برای چه به این دنیا آمده‌ایم؟ و در آخر به کجا میرویم؟

از کجا آمده‌ایم؟ و به کجا میرویم؟

پس از بررسیهایی که انجام دادم و هدایتها و آگاهی هایی که بدست آوردم، جواب اینکه از کجا آمده‌ایم؟ و به کجا میرویم؟را اینگونه یافته‌ام که:

ما از خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم

«انا لله و انا الیه راجعون»

ما از خداییم و به سوی او بازمی‌گردیم

 وبرای عمیق تر شدن در این موارد باید به شناخت اصول مهم و اساسی جهان هستی و دین اسلام یعنی توحید و معاد بپردازیم و در این موضوعات تحقیق و تامل کنیم که انشالله در مقالات و درسهای بعدی به آن می‌پردازیم

برای چه به این دنیا آمده‌ایم؟

و به این دنیا آمده‌ایم تا بعد الهی خود و من برتر وجودمان را تجربه کنیم و دراین محیط آزمایشگاهی و عالم دوقطبی بین خیر وشر، خوب وبد، هدایت و گمراهی، نور و ظلمت و….. با قدرت عقل و اختیار خود به هدایت و ریسمان الهی چنگ بزنیم و با عبادت و  بندگی خدای مهربان همان خالق و صاحب اختیارجهان هستی،‌ بعد الهی خود را کشف و تجربه کنیم و به عنوان قائم مقام خدا روی زمین زندگی کنیم و با قدرت الهی که خدابهمون داده جهان هستی را گسترش دهیم و در پایان عمر زمینی خود با اشتیاق به سوی منبع و مبدا خود بازگردیم و سرچشمه همه خوبیها و عزت ها و لذت ها و…. را درآغوش بکشیم و در بهشت رضوان ساکن شویم و زندگی کنیم

شاید الان بگوید که درست است منم با شما موافقم ولی این هدف کلی زندگیست من چگونه هدف و رسالت زندگی شخص خود را دقیق تر بیابم؟

درست است این هدف اصلی خلقت و زندگی ماست و مثل یک حکم یا هدف بزرگ است که میدانیم اگر به دنبال سعادت و رستگاری خود هستیم باید برطبق آن و درجهت عملی کردن هدایتهای الهی اقدام کنیم و برای اینکه بدانیم چگونه باید هدف و رسالت شخصی خود را در زندگی بیابیم باید به خود شناسی و کشف و طراحی مواردی که رسالت ما را مشخص می‌کنند و به زندگی ما معنا میبخشد بپردازیم  مواردی مثل: من برتر وجودمون، شور و اشتیاق درونیمون (passion)، استعدادها و تونایی هامون ، اصول و ارزشهامون و چشم انداز و معنای زندگیمون و….

خلاصه و جمع بندی

باتوجه به مواردی که تا الان گفتیم، راه یافتن هدف زندگی و رسالت خود در زندگی را در ادامه به صورت مرحله ای جمع بندی و خلاصه میکنم

1. ایجاد حس تشنگی و نیاز به معنا و چرایی و مفهوم بالاتر از زندگی که نیازمند تفکرو خلوت کردن با خود است
2. جستجو و کنکاش کردن به دنبال هدایت و راهنمایی برای یافتن معنا، مفهوم و هدایتی که قادر به پاسخگویی به این نیاز و تشنگی باشد که بهترین راه برای آن رفتن سراغ خالق و مدبر جهان هستی و هدایتهای او در قرآن کریم (منبع اصلی و اولیه) و سخنان و سبکزندگی پیامبران و امامان و مقربان درگاهش است
3. رسیدن به خودشناسی و هستی شناسی که نتیجه آن شناختن بعد الهی و روح خالقی است که در وجود ما است و همچنین جایگاه ما در جهان هستی، توانایی ها و مسئولیتهایمان در زندگی و…
4. تا اینجا به یک دید کلی از اینکه ما انسانها از کجا آمده‌ایم؟ برای چه آمده ایم؟ و به کجا میرویم؟ پیدا میکنیم و برای اینکه بتوانیم هدف و رسالت شخصی خود را در طی عمرمان روی این کره خاکی و در بخشهای مختلف زندگی بیابم باید به دنبال موارد زیر باشیم:

• •  من برتر وجود یا همان روح الهی خود که اصل و حقیقت ماست را بشناسیم و براساس هدایت آن عمل کنیم
  • چرایی و معنای زندگی خود را در بخش‌های مختلف زندگی بیابیم و معنای حقیقی پشت رویدادهای زندگی را کشف کنیم
  •  علاقه و اشتیاق درونی (passion) خود را که همچون یک موتور پیشبرنده میتواند ما را به سوی اهدافمون به حرکت درآورد را کشف کنیم
  •  استعدادها، توانایی و پتانسیلها خود را کشف کنیم و بفهمیم که در چه کارها و فعالیت‌هایی استعداد و توانایی بالاتر از متوسط مردم جامعه داریم و می‌توانیم در آن موفق باشیم
  • ارزشها و اصول اصیل زندگی خود را براساس قوانین الهی و تغییرناپذیر جهان هستی و ارزش‌های درونی خود طراحی کنیم
  • ببینیم از زندگیچی میخوایم و چشم انداز زندگی خود را طراحی کنیم و زندگی دلخواه خود را در بخش‌های مختلف آن بسازیم
  •  مربی و راهنمای درون خود را بیدار کنیم و از هدایت‌های الهی آن استفاده کنیم و به کمک آن تصمیم گیری درستی داشته باشیم و بهترین مسیرها را در زندگی انتخاب کنیم

که ایشالله راه رسیدن به این موارد را در دوره کشف و طراحی رسالت خود کاملا توضیح می‌دهیم و بررسی می‌کنیم و که میتونید با کلیک روی عکس زیر به صفحه مربوط به دوره برید و در دوره ثبت نام کنید

البته به امید خدا در ادامه در قالب مقالات بعدی راهکارهایی را برای یافتن هرکدام از  این موارد خدمت شما ارائه میدهم

منابع:

قرآن کریم (شما را به تدبر در قرآن کریم دعوت میکنم زیرا که همه پاسخ ها و هدایتها در آن هست برای یادگیری تدبر در قراآن به سایت tadabor.ir)

مثنوی معنوی

کتاب هدف زندگی شهید مطهری

دوره کشف و طراحی رسالت خود

الهام ، شهود  و هدایت الهی

لطفا سوالات و نظراتتون راجب این مقاله و پیشنهاداتتون برای مقالات بعدی را برامون کامنت کنید تا انشالله باهم و در کنار هم به این مسئله مهم و حیاتی بپردازم و یاد بگیریم و رشد کنیم